De scheiding der machten

Beste Minister Geens,

Het ziet er niet naar uit dat u ontslag zult nemen vanwege de zaak Julie Van Espen. En daar ben ik blij om. Ik beschouw u als één van de meest integere mensen in onze federale regering. En dat is niet onbelangrijk – het zou niet de eerste keer zijn dat het meer dan een jaar duurt voor we er een nieuwe hebben.

Maar de manier waarop u zich de voorbije dagen verscholen hebt achter de scheiding der machten, gaat voor mij toch wat te ver. Ik begrijp natuurlijk dat een minister ook maar een mens is, en geen mirakelen kan verrichten. Ik begrijp dat er altijd gewelddadige mensen zullen zijn en dat een maatschappij daar niet altijd iets aan kan doen. Maar in dit geval had dat wel gekund. Steve Bakelmans had niet vrij mogen rondlopen.

U zegt aan VRT dat u niet begrijpt dat hij vrij rondliep. Volgens wat ik in de media zie verschijnen, is het nochtans tamelijk eenvoudig.

U zegt aan VRT dat u niet begrijpt dat hij vrij rondliep. Volgens wat ik in de media zie verschijnen, is het nochtans tamelijk eenvoudig: het is een combinatie van drie oorzaken:

  1. De man ging in beroep tegen zijn veroordeling, en de wet voorziet blijkbaar maar één reden om iemand desondanks onmiddellijk aan te houden: dit kan enkel als de vrees bestaat dat de veroordeelde zal vluchten.
  2. De rechter was niet op de hoogte van het feit dat Bakelmans eerder al meerdere keren gevlucht was, en oordeelde daarom dat er geen vluchtrisico was.
  3. Bakelmans werd dus vrijgelaten in afwachting van de beroepsprocedure. Die liet op zich wachten, naar verluidt door personeelstekort.

Het personeelstekort is uw directe verantwoordelijkheid, voor zover ik de werking van ons land begrijp. U kunt wel zeggen dat u het budget voor justitie ondanks de besparingsregering lichtjes verhoogd hebt, maar niemand heeft u en uw partij natuurlijk verplicht om in die besparingsregering te stappen. Als het budget te klein is, is dat uw verantwoordelijkheid.

Dat de rechter te weinig informatie had over het vluchtgevaar, lijkt mij ook iets waar u iets aan zou kunnen doen, maar daarin kan ik mij vergissen. Maar het al dan niet bestaan van vluchtrisico is natuurlijk niet waar het hele land zo verontwaardigd over is.

De reden waarom iedereen van in het begin al vond dat de man niet vrij had mogen rondlopen, is dat hij al tweemaal veroordeeld was voor verkrachting. Dat zal die rechter ook wel beseft hebben. Maar de wet verbiedt hem om dat als reden te gebruiken om de man aan te houden.

Een andere rechter had er misschien voor gekozen hem toch aan te houden. Tegen de wet in, of met een argumentatie waarom er eventueel toch vluchtgevaar was. Maar u kunt een rechter toch niet verwijten dat hij zich aan de wet gehouden heeft.

U beroept zich op de scheiding der machten om zich niet verantwoordelijk te voelen. Welnu, mijnheer de Minister, de scheiding der machten geldt in twee richtingen.

U beroept zich op de scheiding der machten om zich niet verantwoordelijk te voelen voor wat u zelf een vreemde beslissing van een rechter schijnt te vinden. Welnu, mijnheer de Minister, de scheiding der machten geldt in twee richtingen. Een rechter is niet verantwoordelijk voor het feit dat de meest logische optie – de man vastzetten tijdens zijn beroepsprocedure omdat hij bekend staat als recidivist – niet voorzien is in de wet.

“Ik maak de wetten niet,” zegt u aan Terzake, “dat is de wetgevende macht.” Dat klopt in theorie. De wetgevende macht ligt bij het federale parlement, waar de regering Michel I, met o.a. uw partij, vier jaar lang een meerderheid heeft gehad.

Mijnheer Geens, ik moet u toch niet uitleggen hoe onze particratie werkt. U kunt vanuit de uitvoerende macht perfect een wetsontwerp voordragen.

Mijnheer Geens, ik moet u toch niet uitleggen hoe onze particratie werkt. U kunt vanuit de uitvoerende macht perfect een wetsontwerp voordragen. Mits u overeenkomt met uw coalitiepartners, wordt het goedgekeurd ook.

Dat wordt trouwens geïllustreerd door uw eigen campagne, die u vanwege de feiten offline hebt moeten halen: “Dankzij Geens wordt seksueel geweld strenger aangepakt.” Hoezo, dankzij Geens? U maakt de wetten toch niet? En op de strafmaat die een rechter uitspreekt hebt u toch al helemaal geen invloed?

Echt consequent vind ik dat toch niet.

Misschien vond u het geen goed idee om de wet aan te passen. Dat kan zijn, u kent er natuurlijk veel meer van dan ik. Maar geef dat dan toe. Kijk de kijker in de ogen, zeg dat u zo’n aanpassing geen goed idee vindt, en leg op uw gebruikelijke kalme en beheerste manier uit waarom.

Ofwel vond u het wel een goed idee, maar bent u er nog niet toe gekomen. Dat is begrijpelijk – een mens kan niet alles tegelijk, en het is wel duidelijk dat er nog wel meer werk aan de winkel was in het departement justitie. Maar geef dat dan toe.

Wat ook de reden is: hoewel ik u zeker niet persoonlijk verantwoordelijk wil houden, lijkt het mij toch duidelijk dat u wel degelijk één en ander had kunnen doen om deze tragische zaak te voorkomen. Dus doet u alstublieft niet alsof dit allemaal komt door een rechter die – u zegt het niet met zoveel woorden maar u insinueert het toch – een foute beslissing heeft genomen.